Jak wspomniałem w pierwszym wpisie, łuki bloczkowe są najbardziej skomplikowane w budowie i obsłudze pod względem technicznym. Dzisiaj postaram się przybliżyć Wam jak wyglądają od kuchni.
Łuk bloczkowy możemy podzielić na cztery główne elementy:
- majdan
- ramiona
- camy
- kable i cięciwa
Majdan czyli za co trzymamy
Majdan to jedyny element, który ma bezpośredni kontakt z łucznikiem. Może być wykonany z różnych materiałów – od aluminium po karbon. Przede wszystkim musi być odpowiednio sztywny, aby sam majdan nie uginał się w trakcie naciągania łuku. Szczególnie przy mocnych łukach myśliwskich, których naciąg może dochodzić do 80-90 funtów (około 40-45 kg). Jednocześnie musi być na tyle lekki, żeby można go było utrzymać w jednej, wyciągniętej ręce z dodatkowym obciążeniem. Oczywiście sam łuk to nie wszystko, bo dochodzi do tego całe oprzyrządowanie – celownik, podstawka, stabilizatory – to wszystko również swoje waży.
Obecnie jest tendencja do produkcji majdanów z zamkniętym oknem, szczególnie przy topowych modelach (PSE Xpression, Hoyt Podium, Hoyt Pro Comp). Producenci oczywiście wypuszczają nowe modele łuków co kilka miesięcy, ale w obecnych czasach są to raczej nieduże ewolucje niż rewolucje (wyjątkiem były modele Mathews No Cam), ale w dziedzinie majdanów nie spodziewam się, żeby odkryli koło na nowo.
Ramiona
Zdecydowanie mniejsze i krótsze niż w łukach klasycznych, ale nie ustępujące im w sile i mocy. Każde z ramion może być zbudowane z dwóch osobnych części lub z jednego kawałka laminatu rozciętego w miejscu montażu camów. Mogą być mniej lub bardziej wygięte, dłuższe lub krótsze – wszystko zależy od danego modelu łuku.
Od ramion zależy jak silny łuk będzie – regulacja odbywa się na śrubach, którymi dokręca się ramiona do majdanu. Im mocniej dokręcimy śruby, tym mocniejszy będzie łuk, ale tylko w swoim zakresie. W łuku o sile naciągu 50-60 funtów nie dołożymy nagle 6 funtów poprzez rozwiercenie otworów montażowych :)
Ważna informacja – w każdym łuku ramiona można odpuścić i zmniejszyć siłę naciągu, jednak nie w każdym łuku da się to zrobić o taki sam zakres czy ilość obrotów.
Każdy producent dla każdego modelu określa to indywidualnie i warto się tego trzymać, bo jeśli za bardzo odkręcimy ramiona to podczas strzelania śruby mogą się wyrwać z majdanu, a wtedy wiadomo – zęby, oczy i okoliczni ludzie mogą zostać poszkodowani.
Camy
To chyba najbardziej nietypowy element w porównaniu do pozostałych łuków. Górny i dolny cam to najprościej rzecz ujmując metalowe talerze, okrągłe lub 'jajowate’ na których nawijają się cięciwa z kablami. Są zamontowane na końcach ramion, w trakcie naciągania obracają się na osiach, a od ich kształtu zależy sposób naciągania, szybkość łuku i efekt po wystrzeleniu. Tutaj oprócz różnych kształtów i wielkości jest kilka kombinacji. Łuk bloczkowy może mieć system NO CAM (Mathews TRG 7, TRG 8), single cam, double cam oraz hybrid cam.
Jednak temu tematowi poświęcę osobny wpis, te różnice są naprawdę spore, a warto przyswoić sobie przynajmniej podstawowe różnice.
Kable i cięciwa
Oczywiście każdy łuk musi być wyposażony w cięciwę i łuk bloczkowy nie jest tutaj żadnym wyjątkiem. Do cięciwy zapinamy strzałę, naciągamy ją przy pomocy spustu i strzelamy. W trakcie naciągania cięciwa powoduje ugięcie ramion oraz obrót camów poprzez nawinięcie się na nie.
Zupełnym przeciwieństwem są kable – dodatkowe 'sznurki’, które są poprowadzone pomiędzy camami.
Zarówno kable jak i cięciwa są zrobione ze sztucznych materiałów, maksymalnie odpornych na rozciąganie oraz zdolnych wytrzymać przeciążenia oraz wibracje podczas oddawania tysięcy strzałów. Warto o nie zadbać – stosować dobrej owijki w newralgicznych miejscach, regularnie woskować i wymieniać przynajmniej raz w sezonie.
Objawy kiedy warto wymienić cięciwę to strzępienie się włókien, rozsuwające się owijki czy znaczne rozciągnięcie się i zmiana ATA samego łuku.
W Polsce bardzo dobre cięciwy robi Arek Gondro z Argonu, a montażem i serwisem zajmuje się Paweł Mazalik z Broadheada. Warto jednak zamówić cięciwę odpowiednio wcześniej, gdyż każda z nich jest robiona na indywidualne zamówienie, a to może potrwać nawet 3-4 tygodnie.
Najpopularniejsi producenci materiałów na cięciwy to BCY oraz Brownell, natomiast firm produkujących cięciwy jest mnóstwo. Podobnie jest z cenami – np. cięciwa Soloflex z której obecnie strzelam jest jedną z tańszych i kosztuje około 200 zł, ale najwyższy model Americam Best Bow String to wydatek ponad 700 zł.
To podstawowe informacje o budowie gołego łuku bloczkowego, bez żadnych akcesoriów i dodatków. Prawda jest taka, że z takiego łuku nie da się strzelać – potrzeba do tego przynajmniej podstawki na strzały (jeśli ktoś chciałby strzelać instynktownie), jednak do pełni szczęścia brakuje celownika, lipka, peep sight, d-loopa, spustu, strzał i miejsca do strzelania :)
W kolejnych tekstach opiszę kolejne elementy – osobno poruszę kwestię podstawek, celownika z lipkiem i peep sight’em, stabilizatorów oraz pozostałych akcesoriów.
Stay tune!
